Luật Doanh nghiệp năm 2020 với nhiều điểm đột phá, tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đã được thông qua và chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2021. Theo đó, nhằm hoàn thiện hơn vai trò của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, nhiều nội dung liên quan đến vấn đề này đã có sự bổ sung, thay đổi đáng kể. Hôm nay, Kinh Tế Mới sẽ cùng trò chuyện với Luật sư Phan Hồng Khai Minh – Founding Partner của Công ty Luật LawPlus để phân tích sâu và hiểu rõ hơn về những thay đổi này nhé
Thưa Luật sư, đâu là vai trò của người đại diện theo pháp luật trong doanh nghiệp?
“Theo quy định tại Khoản 1 Điều 12 Luật Doanh nghiệp 2020 thì: “Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.”
So với quy định khoản 1 Điều 13 Luật Doanh nghiệp 2014, Luật Doanh nghiệp 2020 đã bổ sung thêm 1 vai trò cho người đại diện theo pháp luật, đó là vai trò đại diện cho doanh nghiệp yêu cầu giải quyết việc dân sự.
Theo đó, đối chiếu quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 và Luật doanh nghiệp 2020, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự là người yêu cầu Tòa án công nhận hoặc không công nhận một sự kiện pháp lý làm căn cứ phát sinh quyền, nghĩa vụ về dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động của doanh nghiệp.
Quy định này thống nhất vai trò của người đại diện trong Bộ luật Tố tụng dân sự và Luật doanh nghiệp, tạo điều kiện cho người đại diện thực hiện hiệu quả vai trò của mình trong doanh nghiệp.”
Vậy thư Luật sư, những quy định cụ thể nào dành cho doanh nghiệp có nhiều người đại diện?
“Luật Doanh nghiệp năm 2014 đã có quy định về việc một doanh nghiệp có thể có nhiều hơn một người đại diện theo pháp luật.
Nay, Khoản 2 Điều 12 Luật doanh nghiệp 2020 đã quy định rõ ràng hơn về điều lệ công ty trong trường hợp công ty có nhiều hơn một người đại diện hợp pháp.
Theo đó điều lệ công ty phải quy định cụ thể quyền, nghĩa vụ của từng người đại diện theo pháp luật. Trường hợp quyền và nghĩa vụ của từng người đại diện chưa được quy định rõ trong Điều lệ công ty thì mỗi người đại diện theo pháp luật của công ty đều là đại diện đủ thẩm quyền của doanh nghiệp trước bên thứ ba. Và đáng lưu ý rằng trong trường hợp việc phân chia quyền, nghĩa vụ của từng người đại diện theo pháp luật chưa được thực hiện thì: “Tất cả người đại diện theo pháp luật phải chịu trách nhiệm liên đới đối với thiệt hại gây ra cho doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan.”
Quy định này sẽ tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp được tự quyết định số lượng người đại diện theo pháp luật cho mình và quyền, nghĩa vụ của từng người đại diện trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp.”
Thưa Luật sư, bên cạnh đó, hiện nay có rất nhiều chủ doanh nghiệp cử người khác làm đại diện theo pháp luật, vậy đâu là những quy định dành cho trường hợp này?
“Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, doanh nghiệp phải bảo đảm luôn có ít nhất một người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam để thực hiện các quyền và nghĩa vụ của công ty. Vì vậy trong trường hợp doanh nghiệp chỉ còn một người đại diện theo pháp luật nhưng không đảm bảo việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ đối với doanh nghiệp thì chủ sở hữu công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị phải cử người khác thay thế.
So với Luật doanh nghiệp 2014, Khoản 5 Điều 12 Luật Doanh nghiệp 2020 bổ sung thêm các trường hợp chủ sở hữu công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị phải cử người khác thay thế người đại diện theo pháp luật nếu người đó vắng mặt tại Việt Nam quá 30 ngày mà không ủy quyền người khác thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật. Theo đó, chủ sở hữu công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị phải cử người khác thay thế người đại diện theo pháp luật trong các trường hợp sau:
- Chết;
- Mất tích;
- Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
- Bị tạm giam;
- Đang chấp hành hình phạt tù;
- Đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở Cai nghiện bắt buộc;
- Cơ sở giáo dục bắt buộc;
- Bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự;
- Có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi;
- Bị tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định.
Đồng thời, Luật Doanh nghiệp 2020 cũng bãi bỏ trường hợp “kết án tù” thay thế bằng trường hợp “Đang chấp hành hình phạt tù”.”
Vậy thưa Luật sư, đâu là những trường hợp đương nhiên làm người đại diện theo pháp luật?
“Luật Doanh nghiệp 2020 còn bổ sung một số trường hợp được đương nhiên làm người đại diện theo pháp luật đối với công ty TNHH có hai thành viên tại Khoản 6 Điều 12. Cụ thể, thành viên còn lại đương nhiên làm người đại diện theo pháp luật của công ty cho đến khi có quyết định mới của Hội đồng thành viên khi có thành viên là cá nhân làm người đại diện theo pháp luật của công ty thuộc trường hợp:
- Chết;
- Mất tích;
- Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
- Bị tạm giam;
- Đang chấp hành hình phạt tù;
- Đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc;
- Trốn khỏi nơi cư trú;
- Bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự;
- Có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi;
- Bị tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định.
Như vậy, so với Luật 2014, trường hợp cá nhân làm người đại diện theo pháp luật của công ty bị kết án tù thì thành viên còn lại vẫn không đương nhiên được làm người đại diện theo pháp luật. Bên cạnh đó, người đại diện bị Tòa án cấm hành nghề thì người này sẽ bị thành viên còn lại thay thế vai trò người đại diện, chứ không yêu cầu lý do bị Tòa án tước quyền hành nghề vì phạm tội buôn lậu, làm hàng giả, kinh doanh trái phép, trốn thuế, lừa dối khách hàng và tội khác theo quy định của Bộ luật hình sự như Luật doanh nghiệp 2014.”
Thưa Luật sư, vậy đâu là những thay đổi cần lưu ý về trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật theo Luật doanh nghiệp 2020?
“Trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật trong Luật doanh nghiệp 2020 có một điểm thay đổi cũng cần lưu ý. Theo Luật 2020 thì người đại diện cần: “Thông báo kịp thời, đầy đủ, chính xác cho doanh nghiệp về doanh nghiệp mà mình, người có liên quan của mình làm chủ hoặc có cổ phần, phần vốn góp theo quy định của Luật này.” So với Luật doanh nghiệp 2014, người đại diện có trách nhiệm thông báo khi họ hoặc người có liên quan của họ làm chủ hoặc có cổ phần, phần vốn góp chi phối tại các doanh nghiệp khác. Hiện nay, theo quy định của pháp luật hiện hành, phần vốn góp chi phối được hiểu là trên 50% vốn điều lệ.
Vì vậy, theo Luật doanh nghiệp 2020 thì không yêu cầu phần vốn góp doanh nghiệp khác của người đại diện hay người có liên quan đến người đại diện phải là vốn góp chi phối, mà chỉ cần là vốn góp thì đều phải thông báo kịp thời, đầy đủ và chính xác cho doanh nghiệp để quản lý.”
Kinh Tế Mới xin chân thành cảm ơn những chia sẻ bổ ích của Luật sư Phan Hồng Khai Minh – Founding Partner tại Law Plus. Chúc chị sẽ luôn dồi dào sức khỏe và thành công!
Chi tiết các dịch vụ của Công ty luật Law Plus tại website: https://lawplus.vn/
- Dịch vụ: https://lawplus.vn/vi/dich-vu/
- Tư vấn pháp luật: https://lawplus.vn/vi/category/tu-van-phap-luat/
Khách hàng có nhu cầu tư vấn pháp luật có thể gọi đến hotline +84 2862 779 399. Hoặc gửi email đến info@lawplus.vn hoặc đặt lịch qua website lawplus.vn.
Tư vấn pháp luật trực tiếp tại địa chỉ: 86 Xuân Thủy, P. Thảo Điền, Quận 2, TP. Hồ Chí Minh.
Diễm Trinh